Şampuan ve Sabun Arasındaki Farklar Nedir?
11-03-2023
03:29
Şampuan bildiğimiz üzere bundan 50-60 yıl önce insanımızın gündemine gelen bir kişisel hijyen sağlayıcı ve temizleyicidir. Bundan önce sabun uzun yıllar saç ve vücut temizliğinde kullanılıyordu ve bugün bile insanlarımız sabundan memnun. Hatta sabun kullanımına çok önem veriyorlar ve şampuan kavramını hafife alıyorlar. Sabunla temizlenmenin daha iyi olduğu bilgisinin genetik kodlar üzerinde büyük etkisi vardır.
.jpg)
Kadın, Erkek Ayırmadan En Değerli Hazinelerimizden Saçlarımızı Yakından Tanıyın
Ancak sabunun, şampuan kadar temiz temizleme özelliği yoktur. Bazı sabunların şampuana benzetilmesi, sabunların üstün gösterilmesiyle ilgili sözler ilkel şehir efsaneleridir. Sabun endüstrisi sınırlı bir kimyasal yelpazeye sahip olduğu için şampuan gibi gelişemedi ve bu nedenle atıl kaldı. Bu kaçınılmaz bir sonuçtur. Alan sınırlı olduğu için üretimdeki çeşitlilik de sınırlıdır.
Şampuanlar Hakkında Bilmek İsteyeceğiniz Her Şey
Şampuan ise gelişmeye açık ve neredeyse sonsuz olanaklara sahip bir olgudur. Gelişen sosyo-ekonomik düzey insanları daha rahat ettirmiş ve tüketiciler artık farklı saç tiplerinin olduğunun farkına varmışlardır. Örneğin yağlı, kuru, normal, cansız, dökülmüş vb. farklı saç ve saç derisi tipleri vardır. Bu farklı saç tiplerinin sabunlarda tam (!) karşılığı yoktur ama şampuanlarda bolca seçenek bulunur.
.jpg)
Örneğin, ülkemizin coğrafi konumu nedeniyle, nüfusumuzun büyük bir çoğunluğu yağlı saç derisine ve saçlara sahiptir. Bu fenomen, dermatoloji (cilt hastalıkları) üzerine çalışan bilim adamları tarafından not edilmiştir.
Bu noktada üretim sürecinde ana deterjanın doğru seçilmesi gerekmektedir. Geleneksel olarak üretilen bir şampuan saç derisindeki yağı temizlemek için SLES içerir. Öte yandan SLES üzerine sağlık ve çevresel etkilerinden dolayı pek çok tartışma vardır. Bu bağlamda şampuan ve hammadde üreticileri SLES'ten daha farklı başka hammaddeler kullanmaya yönelmektedir.
.jpg)
Kepekli saçlar tek bir şampuanla tedavi edilemeyebilir. Kepek sorunu saç derisi ile ilgili farklı sorunların bir bileşkesi olabilir. Bu yüzden saç köklerini güçlendirmeye ve saç kökündeki kan dolaşımını hızlandırmaya yardımcı olan şampuanlar bulunmaktadır ve tedavide kullanılır. Şampuanların bu özelliklerini ikame edecek bir sabun yoktur.
Zayıf saçlar için saçı içten besleyen ve kalınlaştıran bileşenler içeren birçok şampuan da vardır. Saç dökülmesini önleyen şampuanlara benzerler. Örneğin, biberiye veya kabak çekirdeği yağı içeren şampuanlar, saç derisindeki damar genişletici (saç derisine kan akışını hızlandırıcı) etkiyi artıran bitkisel ürünler vardır. Onlarında sabun şeklinde bir muadilleri yoktur.
.jpg)
Şampuanlar saç ve saç derisini temizlemek için kullanılan saç bakım ürünleridir. Birçok şampuan da cildi çok iyi temizler. Genel olarak şampuanların %90’u ve %2-8 oranında yıkayıcı, yumuşatıcı ve antistatik maddeler içerir. Ayrıca bakteri üremesini önlemek için koku vericiler ve koruyucular içerirler. Endüstriyel üretim şampuanlar günümüzde paraben içermeyecek şekilde formül edilmeye başlanmıştır.
Kepeğe karşı yoğun şampuan gibi nemlendirici bileşenler de içeren bazı şampuanlar kokusuzdur. Parfüm alerjisi olan kişiler bu ürünü güvenle kullanabilirler.
Yağ önleyici şampuanlar, yağı temizlemek için yüzey aktif maddeler içerir. Yüzey aktif maddeler yağı ve kiri giderir. Bu konuda önemli bir noktaya dikkat çekmek isteriz: Yağı ve kiri temizlemek yeterli değildir, saçtaki yağ dengesini normal tutan hammaddeler içeren şampuanlar kullanmak önemlidir. Bu noktada saçımıza uygun şampuanları, düzenli ve dönüşümlü kullanıldığında saç derisinin yağ dengesini dengeleyebilir ve normal tutabilir. Yağ önleyici şampuanlar gün aşırı kullanılmalıdır.
.jpg)
Genel olarak günümüz şampuanlarının temizleme gücü oldukça güçlüdür. Bununla birlikte, tüketiciler yanlışlıkla şampuanların etkinliğini köpürme güçlerine göre yargılarlar. Bununla birlikte, köpürme ne kadar yüksek olursa, şampuanların saça ve cilde zarar verme riski o kadar artar.
Nemlendirici şampuanlar ise kuru, uçuşan saçlar için çok iyidir. Statik etkiyi ortadan kaldırır ve saçın kırık uçlarını yapışkan etkisiyle proteinlerle birleştirir; suyu saçta tutar ve nemlendirir. Nemlendirici bileşenler ve keratin saçlarımız için önemlidir, zengin içerikleri ile saçı korur ve besler.
.jpg)
Canlandırıcı veya onarıcı şampuanlar: Boyalı, permalı ve yıpranmış saçlar için uygundurlar ve hafif temizleyici maddeler içerirler.
Saç kırılmalarını koruyan ve onaran maddeler de olabilir. Bununla birlikte, bu maddelerin etkinliğine dair çok az kanıt vardır.
Her iki özelliği de kullanan şampuanlar zamandan tasarruf sağlar, ancak içerdiği nemlendirici ve saç kremi nedeniyle saçları kurutur ve daha yapışkan hale getirir.
Bebek şampuanları daha az deterjan içerir ve yetişkin saçlarını temizlemek için uygun değildir (özellikle çok fazla şekillendirici kullanılıyorsa). Ancak bazen hassas, egzamalı ve alerjik saç derisine sahip yetişkinlerin bu tip şampuanları kullanması gerekir. Bununla birlikte, genellikle yetişkin kafa derisinin pH'ına uygun değildirler.
.jpg)
Saç dökülmesi en yaygın sorunlardan biridir.
Fizyolojik bir durum olmasına ve hastalık olarak kabul edilmemesi gerekmesine rağmen saç yağı psikolojik olarak insanları etkileyebilmektedir. Bu nedenle yağlı saç problemini yaşamamak için bazı önlemler alınmalıdır. Bu noktada saçı tamamen yağsız bırakmak doğru değildir çünkü saçın da yağa ihtiyacı vardır.
Saç dökülmesinin farklı nedenleri olabilir.
Her şeyden önce, sorunun nedenini bilmeniz gerekir. Sorunun nedenini öğrenmek için bir uzmana danışmak gerekir. Peki yağlı saçların sebepleri nelerdir? Hem çevresel hem de genetik olmak üzere birçok nedeni vardır.
.jpg)
Yağlı Saçların Başlıca Sebepleri Arasında;
• Diğer bir sebep ise beslenme alışkanlıklarıdır. Yağlı yiyecekler yemek, yetersiz ve dengesiz beslenme saçların yağlanmasına neden olur.
• Saça sık sık dokunmak da bir başka sebeptir.
• Saçları çok sıcak suyla yıkamak da saçların yağlanmasına neden olur.
• Gün içinde yaşanan stres saçların yağlanmasına neden olan etkenlerden biridir.
• Bir diğer sebep de yanlış şampuan seçimi ve saç kremi, sprey gibi kimyasalların kullanılmasıdır.
Saç Yağlanması Nasıl Önlenir?
• Saç kuruduğunda, saç derisi saçı nemlendirmek için daha fazla yağ üretir. Bu nedenle cildin ısınmasına neden olan saç şekillendirici ürünler kullanmayın.
• Duş alırken, saç derisini çok fazla kurutacağı için aşırı sıcak sudan kaçının. Saçınızı sıcak su yerine ılık suyla yıkayın.
• Saçlarınız çok yağlıysa ve bu durumdan kendinizi çok rahatsız hissediyorsanız ilk başta piyasada bulunan şampuanları kullanmayın. Saçınıza uygun bitkisel bir şampuan kullandığınızdan emin olun. Şampuan ve saç kremini seçerken özellikle yağlı saçlar için üretilmiş olmasına dikkat edin.
• Gün içinde saçlarınızla oynamamaya özen gösterin çünkü saçınıza dokunmak yeniden yağlanma sürecini hızlandıracaktır.
• Saçınızı taramak, cildinizdeki yağın saçınıza daha hızlı nüfuz etmesine yardımcı olur. Bu nedenle saçlarınızı sık taramayın.
• Saç kremini asla saç diplerinize sürmeyin.
• Yoğun kullanımda bile saçlarınız yağlıysa kuru şampuan kullanmalısınız. Kuru şampuanı saç derinize uyguladıktan sonra 1-2 dakika bekleyin ve kalın dişli bir tarak kullanarak saçınızı tarayın.
• Saçınızı şekillendirmek için kullandığınız saç köpüğü, jöle veya saç spreyi gibi ürünleri saç derinizden ve diplerinizden uzak tutun. Saçınızı bu ürünlerden arındırmak istiyorsanız sirkeli su kullanabilirsiniz. Bunu yapmak için önce saçınızı bir şampuanla yıkayın ve durulayın. Daha sonra 1 ölçü sirkeyi 5 ölçü su ile karıştırarak saçlarınızı bu karışımla tekrar durulayın. Saçınızı duştan sonra havlu ile kurulayın, kurutmak için saç kurutma makinesi kullanmayın. Saçınız ıslakken sirke kokusu alabilirsiniz ancak saçınız kuruduğunda bu koku kaybolacaktır.
Saç derisinin sağlıklı bir hale gelmesi için kullanılacak şampuanın özenle seçilmesi gerekmektedir. Bu nedenle yeniden yağlama ürünleri tercih edilmelidir. Yağlı saçlar için tercih edilen şampuanlar, yağları temizleyen deterjanlar içerir.
.jpg)
Saç Ne Sıklıkla Yıkanmalı?
Yağlı saçların sık sık yıkanması kafa derisindeki yağ hücrelerinin alışmasına ve dolayısıyla daha fazla yağlanmasına neden olabilir. Çok fazla yağ salgılayan saçlar bir gün hatta birkaç saat içinde yağlanabilir. Ancak bu durumda bile saçlarınızı günde bir defadan fazla yıkamamalı, mümkünse 2 günde bir yıkamalısınız.
Yağlı Saçlar İçin Hangi Şampuanlar Tercih Edilmeli?
Yağlanma karşıtı şampuanların saç yapısını iyileştirmesi, saç köklerini güçlendirmesi, saç kırılmalarını ve cilt kurumasını önlemesi, nemlendirici etkiler sağlaması beklenir. Tüm saç tipleri için şampuanlar yapılır. Yağlı saç tipleri için şampuanlar daha az nemlendirici ve güçlü yıkama maddeleri içerir.
Saç Kremleri Kullanılmalı Mı?
Saç kremi ve nemlendirici içeren ikisi bir arada saç ürünleri yağlı saçlar için uygun değildir. Bunlar daha fazla yağlanmaya neden olur. Aslında, yağ ana saç koruyucusudur. Şampuanlarda bulunan nemlendiriciler, cildin salgıladığı yağın saçta dağılmasına neden olduğundan saç üzerinde olumsuz etki yaratır. Saç kremi kullanılıyorsa, yıkamadan sonra saç uçlarına sadece hafifçe uygulanmalıdır.
Saç Şekli Nasıl Olmalı?
Saçınızı sürekli fırçalarsanız daha çabuk yağlanır. Fırçalama yağ bezlerinin aktif hale gelmesini sağlar. Ayrıca saçlarınızı mümkün olduğunca az toplamalısınız.
Yağlı Saçların Zararları Nelerdir?
Aşırı yağlanma sorunu çözülmez ise saç dökülmesi başlar. Ayrıca Pitrossporium ovale mantarının saçlı deride çoğalması saçta kepeğe ve seboreik dermatit gelişimine yol açar. Bu durum devam ederse halk arasında "sedef hastalığı" olarak bilinen sedef hastalığına bile yol açabilir. Tüm bu sebeplerden dolayı saç derisinin yağlanmasının önlenmesi insan sağlığı açısından oldukça önemlidir.
Şampuanlar Nasıl Kullanılır?
Normalde, saçınızın ilk yıkamadan hemen sonra köpürmesini beklersiniz. Ancak köpüğü saçtaki yağ tarafından parçalandığı için yağlı saçların en az iki kez yıkanması gerekir.
Kepek Önleyici Şampuanlar Hangi Durumlarda Kullanılır?
İlaçlı şampuanlar, ciltteki kepeği yok eden kepek önleyici, kaşıntı önleyici salisilik asit içerebilir. Bu tip ilaçlı şampuanlar saç derisinde bırakılmalıdır. İdeal olarak, banyoda önce saçı ıslatın, şampuanı uygulayın ve saç derisine masaj yapın. Banyo sırasında saçı şampuanla 3-5 dakika durulamadan beklettikten sonra durulayın. Bu sayede aktif içerikler saç derisi tarafından daha iyi emilecek ve probleminizi çözmeniz daha kolay olacaktır. Bu bekleme süresi boyunca vücudunuzu iki kez sabunlayabilirsiniz.
Şampuanların Neden Olduğu Cilt Sorunları Nelerdir?
Şampuanlar saça zarar verebilir ve bazı yan etkilere neden olabilir. Pek çok şampuan bu noktayı vurgulamak için hassas ciltler için özel olarak üretilmiştir. Bununla birlikte, uygun şampuan kullanımıyla bu tür olaylar daha az görülür.
• Saç derisinin pH'ı değişebilir: pH değeri 5,5 olan uygun şampuanlar kullanın.
• Cilt yüzeyindeki mantar ve bakterilerin türü ve sayısı değişebilir; bu kepek ve seboreik egzamaya yol açabilir.
• Cilt yüzeyindeki sebum (yağ) kaybolur, dolayısıyla cilt yüzeyinin su kaybı artar. Bu durumda geçici olarak bebek şampuanı kullanın.
• Yağsız cilt aşırı derecede kuru olabilir. Bu durumda doğal nemlendirici içerikli şampuanlar kullanılmalıdır.
• Kuru cilt, "Staphylococcus aureus" un neden olduğu "Impetigo" adı verilen bir cilt enfeksiyonuna eğilimlidir.
• Tahriş edici kontakt dermatit (egzama) gelişebilir; bu durumda cilt kuru, kırmızı ve yaralıdır. Bu tür vakalar, esas olarak şampuanların içindeki yüzey aktif maddeler tarafından cildin kurutulması sonucu ortaya çıkar. Böyle bir durumda gibi hafif bir şampuana geçin.
• Özellikle egzama oluşursa yanma hissine neden olabilir.
• Şampuanlarda bulunan koku ve koruyuculara karşı kontakt ürtiker (kontakt ürtiker = ani kızarıklık, kaşıntı ve şişlik) gelişebilir.
• Alerjik kontakt dermatit (gecikmiş fakat kalıcı reaksiyon) gelişebilir. Şampuanlar durulandığından, gerçek alerjik reaksiyonlar nadirdir.
Bununla birlikte, bazı kişilerde aşağıdaki maddelere karşı alerjiler oluşabilir:
• Papatya, gül, lavanta yağı gibi bitki özleri
• Quarternium-15 veya Kathon gibi kimyasal bazlı koruyucular
• Parfümler
• Proteinlere karşı kontakt dermatit: Yulaf ezmesi veya yer fıstığında bulunan proteinlere karşı alerjik dermatit oluşumu ve kontakt ürtikerin bir kombinasyonu olarak gelişebilir.
Hipoalerjenik Şampuanlar Nelerdir?
Şampuan üreticileri, alerşik kişiler için, temas alerjisine neden olan maddeler içermeyen şampuanlar yapmaya çalışırlar. Bu ürünler genellikle koku içermez; hafiftirler ve tahriş etmezler. Bazen hipoalerjenik ürünler bile hassas cildi tahriş edebilir ve nadiren temas alerjisine neden olabilir.
Bu Gibi Alerjik Bir Sorunla, Karşılaştınızda, Bir Uzmana Danışınız!